Nấm mốc, lên men và nhiễm sâu mọt là những vấn đề cần được giải quyết khi bảo quản hạt thóc. Để tránh giảm giá trị và tổn thất trong quá trình thu hoạch, bảo quản và lưu thông, bà con nông dân nên áp dụng các kỹ thuật bảo quản lúa theo điều kiện cục bộ.
MỤC LỤC
Thu hoạch lúa để sấy khô bảo quản
Sau khi thu hoạch, lúa có độ ẩm trung bình từ 20 đến 27%. Để bảo quản và giữ phẩm chất của lúa, nông dân cần khô lúa trong vòng 48 giờ với mục đích giảm độ ẩm đến 20%. Việc khô lúa có thể thực hiện ngay hoặc lưu trữ lâu dài tùy vào nhu cầu sử dụng và công nghệ sấy khác nhau. Độ ẩm an toàn cho bảo quản phụ thuộc vào tình trạng và điều kiện bảo quản, nếu độ ẩm lúa là 13 đến 14%, nó có thể được bảo quản trong vòng 2 đến 3 tháng. Để bảo quản dài hơn, độ ẩm tốt nhất là từ 12 đến 12,5%. Độ ẩm cũng ảnh hưởng đến hiệu suất xay và tỷ lệ gạo gãy trong quá trình xay xát, với độ ẩm thích hợp cho quá trình xay là từ 13 đến 14%.
Phân loại lúa
Trước khi sản xuất, cần phải loại bỏ các chất vô cơ (cát, sỏi, đá, kim loại) và hữu cơ (lá tươi, lá khô, rơm rạ, v.v.) đã trộn vào. Từ đó, loại bỏ những hạt gạo xanh, lép, bị tróc vỏ, vỡ trong quá trình vận chuyển, đập, tuốt hoặc có dấu hiệu bị bệnh. Các hạt có thể được làm sạch qua sức gió hoặc phương pháp rây. Chỉ nên bảo quản những hạt gạo tốt và chất lượng đảm bảo.
Sấy khô lúa
Phương pháp phơi lúa khô nhanh
Lúa được phơi trực tiếp bajo tia cầu mặt trời với nhiệt độ không khí đạt tới 40°C. Nhiệt độ trên mặt đất có thể sẽ đạt 60-70°C, dẫn đến nhiệt độ trong hạt lúa lên tới 50°C. Vì nước trong hạt chưa khuyếch tán đủ, nên hạt sẽ bị nứt và gãy khi xay. Phơi lúa liên tục trong 8-9 giờ sáng đến 4-5 giờ chiều trong 2-3 ngày nắng sẽ cho phép xay xát được. Lúa được phơi thành luồng có chiều cao 10-15 cm, rộng 40-50 cm và cần cào đảo mỗi nửa giờ một lần theo các hướng khác nhau.
Phương pháp sấy lúa theo kiểu phơi lâu
Đây là một cách tốn thời gian và cần nhiều lao động hơn, nhưng gạo sẽ ít bị hỏng. Quá trình sấy bắt đầu bằng việc trải lúa thành các luống và phơi dưới nắng. Trong ngày đầu, chỉ phơi 2 giờ, ngày thứ hai tăng lên 3 giờ, và ngày thứ ba lên 4 giờ. Mỗi 15 phút, các luống lúa sẽ được cào đảo theo hướng khác nhau. Trong 3 ngày đầu, sau khi phơi dưới nắng, hãy để lúa ở nơi ánh sáng mới và gió mát càng tốt. Sau đó, tiếp tục phơi 5 – 6 giờ một ngày cho đến khi độ ẩm lúa đạt mức thích hợp cho việc xay xát hoặc bảo quản. Nếu nắng tốt, đến ngày thứ tư, độ ẩm của lúa sẽ đạt mức tiêu chuẩn cho việc xay xát và bảo quản.
Phương pháp sấy bằng nguồn nhiệt độ nhân tạo
Ưu điểm của phương pháp này là có thể sấy lúa bất kỳ lúc nào mà không phụ thuộc vào thời tiết nắng hoặc mưa. Độ ẩm của lúa có thể được giữ cho hợp lý trong khoảng thời gian giới hạn và khi xay xát, tỷ lệ thu hồi gạo cao hơn so với khi sấy tự nhiên.
Vỏ trấu là một bảo vệ tuyệt vời cho thóc trong quá trình bảo quản, giúp hạn chế tác động của môi trường bằng cách giữ nhiệt độ, độ ẩm và chặn một phần sự xâm nhiễm của các chất gây hại như côn trùng, men, mốc. Tuy nhiên, quá trình bảo quản thóc vẫn có thể bị tác động bởi môi trường. Sau khi phơi khô và quạt sạch, thóc sẽ được sử dụng ngay hoặc đưa vào bảo quản. Trong quá trình bảo quản, cần đảm bảo rằng thóc không bị ướt, không bị hại bởi mốc men, không gặp phải tình trạng tụ bốc nóng và không bị tấn công bởi côn trùng hoặc chuột.
Bảo quản thóc lúa
Sau khi được sạch sẽ và giảm độ ẩm, thóc phải được bảo quản trong các hộp, túi hoặc thùng phi tùy theo số lượng cần bảo quản. Nếu số lượng nhỏ, có thể sử dụng các dụng cụ như chum, vại, bồ, bịch hoặc thùng gỗ. Tuy nhiên, nếu số lượng lớn, kho tàng cần được xây dựng với đầy đủ các yêu cầu kỹ thuật và không gian tùy theo nhu cầu bảo quản thóc. Quan trọng là đảm bảo rằng thóc sẽ không bị ẩm ướt, bị tụ bốc nóng hoặc bị tấn công bởi sâu bọ hoặc chuột.
Bài viết liên quan:
BẠN MUỐN TƯ VẤN ? HÃY ĐỂ LẠI THÔNG TIN CHÚNG TÔI SẼ GỌI LẠI NGAY